Trong xây dựng, nền móng là yếu tố quan trọng bậc nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, độ bền và độ an toàn của mọi công trình. Một công trình dù có thiết kế đẹp, vật liệu tốt đến đâu nhưng nếu nền móng yếu thì vẫn có nguy cơ nghiêng, lún hoặc sụp đổ theo thời gian. Vậy nền móng là gì, và các kết cấu móng phổ biến nhất hiện nay gồm những loại nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.
Nền móng là gì
Trong xây dựng, nền móng (còn gọi là móng công trình) là phần kết cấu quan trọng nhất nằm dưới cùng của công trình, có nhiệm vụ tiếp nhận và phân phối toàn bộ tải trọng từ phía trên xuống lớp đất nền bên dưới. Tải trọng này bao gồm: trọng lượng bản thân công trình, con người, nội thất, thiết bị máy móc, tác động của gió, mưa, động đất hoặc các yếu tố môi trường khác.
Khác với những phần có thể nhìn thấy như tường, mái hay cửa, móng luôn nằm khuất dưới lòng đất, nhưng lại quyết định toàn bộ sự ổn định và độ bền vững của công trình trong suốt vòng đời sử dụng. Có thể nói, móng là “xương sống ngầm” của công trình – nếu móng yếu hoặc sai kỹ thuật, thì toàn bộ kiến trúc phía trên dù kiên cố đến đâu cũng có thể bị lún, nứt hoặc sụp đổ.
Vai trò quan trọng của nền móng đối với công trình
Chịu lực chính và phân bổ tải trọng
Móng là bộ phận chịu lực đầu tiên và duy nhất truyền tải toàn bộ trọng lượng công trình xuống đất. Việc phân bố lực đồng đều và đúng kỹ thuật sẽ giúp tránh tình trạng sụt lún cục bộ, nghiêng lệch giữa các phần của công trình. Với nền đất yếu, móng cần được thiết kế đặc biệt để không gây ra ứng suất vượt quá khả năng chịu tải của nền đất.
Chống lún, chống nghiêng và ổn định lâu dài
Một hệ móng tốt sẽ giúp công trình không bị lún lệch theo thời gian, đặc biệt ở các khu vực đất yếu, vùng trũng hoặc nơi có mạch nước ngầm. Nếu móng không đủ cứng, công trình có thể nứt chân tường, nghiêng tường, xệ nền… gây mất an toàn và giảm giá trị sử dụng.
Ổn định toàn bộ kết cấu phía trên
Móng chính là nền tảng chịu đỡ cho toàn bộ hệ kết cấu như cột, dầm, tường, sàn và mái. Khi móng vững chắc, các kết cấu phía trên sẽ giữ được hình dạng và vị trí thiết kế, không bị biến dạng, nứt vỡ hay xô lệch theo thời gian. Ngược lại, nếu móng lún hoặc trồi, toàn bộ kết cấu sẽ bị ảnh hưởng theo.
Bảo vệ công trình khỏi tác động bên ngoài
Ngoài việc chịu lực, móng còn đóng vai trò ngăn chặn hoặc giảm thiểu tác động xấu từ môi trường như sự thay đổi mực nước ngầm, dòng chảy ngầm, xói mòn đất, hoặc tác động từ các công trình xây dựng bên cạnh. Móng được thiết kế đúng cách còn giúp cách ẩm, chống thấm và bảo vệ phần khung khỏi bị hư hại.
Tăng tuổi thọ công trình
Một công trình có nền móng được thiết kế và thi công đúng kỹ thuật có thể duy trì độ ổn định trong hàng chục, thậm chí hàng trăm năm. Ngược lại, nếu chủ quan ở khâu thi công móng, công trình dễ xuống cấp chỉ sau vài năm sử dụng, kéo theo chi phí sửa chữa tốn kém và tiềm ẩn nhiều rủi ro mất an toàn.
Các kết cấu nền móng cơ bản được ưa chuộng
Móng công trình hiện nay có rất nhiều loại được phân chia theo phương pháp thi công như móng băng, móng bè, móng đơn hay móng cọc. Mỗi loại móng sẽ có quy trình thi công nền móng nhà khác nhau, tùy vào tải trọng và chiều cao công trình, tình hình địa chất nơi xây dựng mà kỹ sư sẽ tính toán và sử dụng loại móng phù hợp.
Móng tự nhiên
Móng tự nhiên là loại móng hình thành sẵn trong tự nhiên không cần sự tác động của gia cố hay đào bới mà chính bản thân chúng đã có khả năng chịu lực cho công trình. Những loại móng này đa số được dùng cho các công trình nằm trên địa hình đất rắn chắc hoặc các công trình nhà tranh, nhà lá đơn sơ không cần chịu nhiều tải trọng.
Móng đơn
Móng đơn còn được gọi là móng cốc là loại móng có chi phí rẻ tiền, tiết kiệm nhất trong số những loại móng dùng để thi công đào móng công trình. Tác dụng chịu lực của loại móng này phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mác bê tông, thành phần cấu tạo.
Đa phần móng đơn được ứng dụng dưới chân cột sảnh hay cột nhà. Móng đơn nằm tách lẻ trên mặt đất và có nhiều hình dạng như tám cạnh, vuông, tròn tùy đặc điểm công trình. Loại móng này chịu lực chỉ ở mức trung bình và thường chỉ dùng khi sửa chữa, cải tạo lại những ngôi nhà nhỏ.
Móng băng
Móng băng có thể nói là loại móng được dùng phổ biến nhất trong đào móng nhà các công trình dân dụng. Loại móng này dễ thi công và có giá thành thi công tương đối rẻ. Ngoài ra, móng băng cũng có khả năng chịu lực và chịu lún khá đồng đều. Đặc điểm của móng và dạng dải dài có liên kết với nhau chạy theo chân tường hoặc giao theo hình ô bàn cờ.
Móng bè
Móng bè hay còn gọi là móng bản, móng toàn diện được ứng dụng nhiều hiện nay. Đây là một trong 3 loại đào đất hố móng nông thường dùng ở điểm có địa chất yếu và sức kháng thấp. Kết cấu móng bè có đặc điểm là trải rộng trên toàn bộ diện tích xây dựng giúp phân bố tải trọng đều trên nền đất, tránh hiện tượng lún.
Móng cọc
Đây là phương pháp thi công móng xuống phần đất sâu. Tải trọng của công trình sẽ truyền xuống sâu lớp đất, sỏi đá cứng dưới đất. Cấu tạo của móng cọc gồm cọc và đài cọc. Phần cọc sẽ được đóng hạ những cây cọc lớn xuống sâu làm tăng khả năng chịu lực cho móng công trình.
Nền móng là “trái tim” của một công trình. Dù là nhà cấp 4, biệt thự hay cao ốc, nếu móng không vững thì mọi phần phía trên đều có nguy cơ hư hại. Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ nền móng là gì, các loại kết cấu móng phổ biến, ưu nhược điểm của từng loại cũng như tiêu chí lựa chọn móng phù hợp. Hãy luôn ưu tiên khảo sát, thiết kế và thi công móng đúng kỹ thuật – bởi đó là nền tảng cho sự bền vững và an toàn lâu dài của mọi công trình.
Mọi thông tin tư vấn xin vui lòng liên hệ:
CÔNG TY XỬ LÝ LÚN NGHIÊNG VIỆT NAM
CÔNG TY XỬ LÝ LÚN NGHIÊNG VÀ DI DỜI NHÀ VIỆT NAM
Địa chỉ: Số 1-A21, phường Nghĩa Tân, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội
Email: lienhe@xulylunnghieng.vn
Hotline: Mr. Việt: 0908.486.986 – Mr. Khánh: 0913.213.966
Website: xulylunnghieng.vn
Xem thêm :
